Tag: Medycyna górska

Żmija w górach – jak zachować się w razie ukąszenia?

Żmija w górach – jak zachować się w razie ukąszenia?

W Polsce jedynym jadowitym wężem jest żmija zygzakowata. Wielu z nas obawia się ukąszenia podczas wycieczki w górach. Oto, co powinniśmy, a czego zdecydowanie nie powinniśmy robić, jeśli dojdzie do takiej sytuacji.

To musisz zapamiętać!
  • W przypadku ukąszenia przez żmiję konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna!
  • Działania ratunkowe należy rozpocząć jak najszybciej.
  • Podchodząc do poszkodowanego, zadbaj o własne bezpieczeństwo! Żmije zazwyczaj gryzą raz, jednak być może w pobliżu znajduje się drugie zwierzę.
Jakie działania podjąć?
  • Skontaktuj się ze służbami ratunkowymi – aby zapewnić sobie pomoc w miejscu zdarzenia lub w dotarciu do szpitala.
  • Aby spowolnić i ograniczyć rozprzestrzeniania się jadu, osoba ukąszona powinna się jak najmniej ruszać. Należy zapewnić jej spokój.
  • Jeśli masz możliwość, zrób wężowi zdjęcie, by można go było zidentyfikować. Nie jest to jednak priorytet.
  • Poluzuj lub ściągnij ciasną odzież (i biżuterię💍) z miejsca ugryzienia.
Jak zabezpieczyć ranę po ukąszeniu?
  • przemyj ją wodą lub płynem do przemywania ran;
  • przykryj sterylnym opatrunkiem i lekko zabandażuj;
  • postaraj się unieruchomić pogryzioną kończynę oraz zadbaj, aby trzymać ją poniżej poziomu serca; w razie potrzeby załóż szynę lub temblak.

Czego nie należy robić?

  • nacinać miejsca ukąszenia;
  • odsysać jadu ustami lub mechanicznymi urządzeniami ssącymi;
  • zakładać opaski uciskowej.
Co jeszcze warto wiedzieć?
  • Jeśli ukąszona zostanie osoba dorosła i zdrowa, nie powinno mieć to negatywnych skutków.
  • Najbardziej narażone na powikłania po ugryzieniu są osoby starsze oraz dzieci.
  • Jakiekolwiek ukąszenie może być bardzo niebezpieczne dla osób cierpiących na ciężkie alergie lub tych, które przebyły wcześniej wstrząs anafilaktyczny. Ta grupa ludzi powinna zawsze mieć ze sobą adrenalinę do podania domięśniowego (𝗣𝗘𝗡 – dostępny na receptę).

Zapamiętaj!

Po ukąszeniu przez żmiję Ciebie lub towarzysza wycieczki przede wszystkim zachowaj spokój. Postaraj się dotrzeć do szpitala tak szybko, jak to możliwe. Lekarze być może zalecą 24-godzinną obserwację, a także podanie specyficznej anatoksyny przeciwko jadowi węża.

Zawsze, gdy nie masz pewności, jak postąpić w razie wypadku, zadzwoń pod numer alarmowy 𝟭𝟭𝟮, pod którym uzyskasz potrzebne informacje.

Czym jest odwodnienie i jak prawidłowo się nawadniać?

Czym jest odwodnienie i jak prawidłowo się nawadniać?

Ostatnie dni przyniosły ochłodzenie, ale na pewno słoneczna pogoda jeszcze do nas w tym roku wróci! A może ktoś planuje podróż do Azji, na co jesienią zaczyna się sezon? Dziś mamy dla Was post o odwodnieniu i prawidłowym nawadnianiu!

𝗖𝘇𝘆𝗺 𝗷𝗲𝘀𝘁 𝗼𝗱𝘄𝗼𝗱𝗻𝗶𝗲𝗻𝗶𝗲?

Odwodnienie to stan, w którym niedostateczna ilość płynów w organizmie zaburza jego prawidłowe funkcjonowanie. Dlatego w górach, przy zwiększonym wysiłku fizycznym, odpowiednie nawodnienie organizmu jest bardzo ważne, i to zarówno latem, jak i zimą, kiedy również dochodzi do zwiększonej utraty wody (to nawet szklanka wody na godzinę!), ponieważ oddychamy zimnym suchym powietrzem.

Odwodnienie może być wynikiem zarówno zwiększonej utraty wody, jak i tym, że za mało pijemy. Dochodzi wtedy nie tylko do utraty wody, ale też ważnych dla organizmu elektrolitów, dlatego istotne jest uzupełnianie ich wraz z płynami.

Pamiętaj, że odwodnienie jest groźne dla życia i nie ignoruj jego objawów!

Początkowe objawy odwodnienie to:

  • zwiększone uczucie pragnienia;
  • rzadkie oddawanie małych ilości ciemnego moczu o intensywnym zapachu – jak mawia Robert Szymczak, himalaista i lekarz: „Jeśli ciemny jest twój mocz, lada chwila stracisz moc”.
  • suchość w ustach;
  • przyspieszone bicie serca;
  • ból głowy;
  • zmęczenie i senność.

Jeśli nie podejmiesz odpowiednich działań, może pojawić się gorączka i skurcze mięśni, a następnie nawet drgawki i utrata przytomności.

Jak prawidłowo się nawadniać?

W codziennych warunkach kobieta potrzebuje około 2 litrów, a mężczyzna 2,5 litra płynów na dobę, podczas wysiłku fizycznego w górach to zapotrzebowanie wzrasta nawet do 4-5 litrów. Uważnie obserwuj dzieci i osoby starsze, ponieważ są szczególnie narażone na odwodnienie. Zwłaszcza osoby starsze rzadziej czują, że chce im się pić, dlatego mogą odwodnić się szybciej.

Pamiętaj więc o tym, by dużo pić – około 0,5-1 litr do śniadania, 1,5-3 litry w trakcie wysiłku, a na koniec 1-1,5 litra do kolacji. O odpowiednim nawodnieniu świadczy częste oddawanie moczu.

Jak pić w trakcie wędrówki, jeśli nie chcemy często się zatrzymywać?

Najlepsze są tzw. camelbaki, czyli worki z rurką, z której możemy upić kilka łyków co 10-15 minut. Nie tracimy wtedy czasu na otwieranie plecaka i wyjmowanie butelki bądź termosu. Camelbaki doskonale sprawdzają się również z zimie, musimy jednak pamiętać o tym, by przy każdym łyku wdmuchnąć do rurki powietrze, inaczej woda w rurce może zamarznąć. Pomaga w tym też częste picie zapewniające ruch wody w rurce oraz wlanie do worka ciepłego płynu.

Co pić?

Ponieważ wraz z potem tracimy też cenne elektrolity, musimy pamiętać o ich uzupełnianiu. W aptekach, sklepach sportowych i górskich dostępne są one w formie tabletek czy proszku, który wrzuca się do wody – powstaje wtedy napój izotoniczny. Można też kupić gotowy napój lub zrobić go samemu: do litra wody dodaj 2 łyżki miodu, pół łyżeczki soli kuchennej i sok z cytryny lub inny sok owocowy do smaku.

Hipertermia 
– jak ją rozpoznać 
i jak pomóc?

Hipertermia 
– jak ją rozpoznać 
i jak pomóc?

Sezon letni w pełni. Słońce, błękitne niebo i wyższe temperatury zachęcają do wyjścia na górskie wycieczki. Wydawać by się mogło, że jeśli dobra pogoda dopisuje, nic nam nie grozi.

Nic bardziej mylnego!

Miejcie na uwadze, że w takich warunkach bardzo łatwo może dojść do 𝗵𝗶𝗽𝗲𝗿𝘁𝗲𝗿𝗺𝗶𝗶, czyli przegrzania organizmu.

Hipertermia przybiera różne formy, w zależności od temperatury ciała i jej wpływu na organizm.

Wyróżniamy 3 stopnie hipertermii:
  • przegrzanie,
  • wyczerpanie cieplne,
  • udar cieplny (stan nagły).

Hipertermia może być spowodowana: wysoką temperaturą otoczenia oraz zwiększoną wilgotnością powietrza, długotrwałym wysiłkiem fizycznym, a także brakiem odpowiedniego nawodnienia organizmu (nie tylko podczas aktywności).

Organizm człowieka zawsze dąży do osiągnięcia stanu równowagi, czyli homeostazy. Gdy wzrasta temperatura krwi, w naszym ciele uruchamiane są mechanizmy ułatwiające jego schłodzenie: serce zaczyna szybciej bić, zwiększa się częstość i głębokość oddechów, rozszerzają się naczynia krwionośne skórne (pojawiają się rumieńce), zaczynamy się bardziej pocić. Gdy temperatura głęboka ciała przekroczy 41℃, dochodzi do nieodwracalnych zmian w strukturze białek (tzw. denaturacja) budujących ludzkie ciało.

Na hipertermię szczególnie narażone są:
  • niemowlęta (noszone w nosidle, będące w wózkach) oraz małe dzieci – ich mechanizmy obronne nie są w pełni rozwinięte;
  • osoby w podeszłym wieku – z powodu występowania chorób współistniejących (choroby układu krążenia, układu oddechowego);
  • osoby podejmujące intensywny wysiłek fizyczny, a niemające odpowiedniego przygotowania i takie, które nie zadbały o nawodnienie organizmu.
Objawy
  • Przegrzanie – zmęczenie, zawroty i bóle głowy, nudności, niekiedy bolesne kurcze mięśni brzucha lub kończyn.
  • Wyczerpanie cieplne – blada chłodna skóra, przyspieszone tętno, nasilenie nudności, wymioty, bóle głowy, zaburzenia świadomości.
  • Udar cieplny – gorąca sucha skóra, zaburzenia świadomości, majaczenie, utrata przytomności.
W przypadku hipertermii należy:
  • powstrzymać się od wysiłku i zaprzestać wykonywanej aktywności fizycznej;
  • chronić się przed dalszym narażeniem na ciepło (np., o ile to możliwie, przenieść się w chłodne miejsce);
  • pić chłodne napoje, koniecznie z elektrolitami (nadmierna ilość samej wody jest niekorzystna).
Zapamiętanie tych zasad ułatwi angielski akronim FIRE:

𝗙 – płyny (nawadnianie chorego) (fluid)

𝗜 – chłodzenie (lód) (ice)

𝗥 – odpoczynek (rest)

𝗘 – rozpoznanie choroby (recognition of emergency)

Jeżeli mimo tych czynności samopoczucie wasze lub osoby, której pomagacie, nie ulegnie poprawie w ciągu 20–30 minut bądź pojawią się drgawki, splątanie czy śpiączka, konieczne jest wezwanie pomocy i transport do szpitala!

W przypadku podejrzenia udaru cieplnego należy:
  • wezwać pomoc;
  • rozpocząć intensywne chłodzenie: pozbyć się zbędnej odzieży, polać ratowaną osobę zimną wodą lub zanurzyć ją w jeziorze albo strumyku.
Jeśli dojdzie do utraty przytomności lub skrajnego wycieńczenia, należy:
  • wezwać pomoc;
  • ułożyć tą osobę w pozycji bocznej ustalonej, kontrolować jej oddech i schładzać;
  • nie podawać płynów!;
  • czekać spokojnie na ratowników.
Jeśli dojdzie do zatrzymania krążenia należy:
  • rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową zgodnie z zasadami przeprowadzania podstawowych zabiegów resuscytacyjnych.

W kolejnym poście napiszemy o zasadach właściwego nawadniania – bo przecież „lepiej zapobiegać niż leczyć”.

Wartsztaty podczas Tatra Fest 2023

W minioną niedzielę przeprowadziliśmy warsztaty podczas zawodów Tatra Fest. Gratulujemy wszystkim zawodnikom ukończenia zawodów!

W tym roku pogoda dopisała, dopisali też nasi uczestnicy! Zaskoczeni jesteśmy faktem, że wśród naszych szkolących się znalazło się znacznie więcej dzieci niż dorosłych.

Zaangażowanie młodego pokolenia cieszy, ale przecież ważne jest, aby każdy z nas potrafił pomóc drugiej osobie w potrzebie!

Dziękujemy organizatorom biegu za zaproszenie oraz COR-MED za Waszą pomoc!

Do zobaczenia na kolejnym wydarzeniu!

Choroba wysokogórska – część pierwsza

Czy wiesz, że za dużą wysokość uznajemy położenie już od 1000 metrów?

Według niektórych źródeł objaw choroby wysokościowej mogą pojawić się już się już pojawić od wysokości 1000 metrów. Objawy choroby wysokościowej (według Lake Louise Questionnaire Score) możemy przypisać do czterech grup:

  1. Ból głowy
  2. Objawy żołądkowo-jelitowe (zaburzenia apetytu, nudności, wymioty)
  3. Zmęczenie/osłabienie
  4. Zawroty głowy

Wyżej wspomniane objawy pojawiają się z narastającym nasileniem w zależności od 3 czynników:

  1. Wysokość oraz szybkości jej zdobywania
  2. Zmęczenie
  3. Stopień wytrenowania i adaptacji organizmu

Biorąc pod uwagę fakt, że większość z nas oddycha powietrzem atmosferycznym, w którym stężenie tlenu wynosi około 21% każdy wyjazd w góry może być związany z pewnym dyskomfortem związanym ze zmieniającym się stężeniem naszego głównego gazu oddechowego i jego prężności. Już na poziomie szczytu takiego szczytu jak Babia Góra w Beskidzie Żywieckim możemy odczuwać oznaki choroby wysokościowej ponieważ na wysokości 1725 stężenie tlenu wynosi około 17%. Natomiast na poziomie najwyższego szczytu Polski tj. Rysy (2499-2503 m. n. p. m) stężenie tlenu wynosi już około 15%. Celem nadania perspektywy powyżej wspomnianym stężeniom tlenu należy sobie uzmysłowić, że w trakcie jednego wdechu zużywamy około 3% tlenu z powietrza. Co oznacza, że na szczycie Rysów oddychamy mieszaniną oddechową przypominającą powietrze, z którego już dwukrotnie pobraliśmy tlen.

W bardziej skrajnych przypadkach poza wspomnianym objawami na wysokości mogą się pojawić inne formy choroby wysokościowej. Wszystkie te jednostki są efektem hipoksji hipobarycznej i obejmują 3 jednostki:

  1. Ostra Choroba Wysokościowa
  2. Wysokościowy Obrzęku Płuc
  3. Wysokościowy Obrzęku Mózgu

Hipoksję hipobaryczną możemy najprościej przetłumaczyć jako przebywanie w warunkach niskiego stężenia tlenu i niskiego ciśnienia atmosferycznego. Szersze rozwinięcie zagadnienia choroby wysokościowej pojawi się w kolejnych postach.


Literatura

  1. Baniya, S. i wsp. Reentry High Altitude Pulmonary Edema in the Himalayas. High Alt. Med. Biol. 2017, 18, 425–427.
  2. Gallagher, S.A. i wsp. High-altitude illness. Emerg. Med. Clin. N. Am. 2004, 22, 329–355.
  3. Schoene, R.B.; i wsp. High Altitude; Saunders: Philadelphia, PA, USA, 2000; Volume 1.