Czym jest odwodnienie i jak prawidłowo się nawadniać?

Czym jest odwodnienie i jak prawidłowo się nawadniać?

Ostatnie dni przyniosły ochłodzenie, ale na pewno słoneczna pogoda jeszcze do nas w tym roku wróci! A może ktoś planuje podróż do Azji, na co jesienią zaczyna się sezon? Dziś mamy dla Was post o odwodnieniu i prawidłowym nawadnianiu!

𝗖𝘇𝘆𝗺 𝗷𝗲𝘀𝘁 𝗼𝗱𝘄𝗼𝗱𝗻𝗶𝗲𝗻𝗶𝗲?

Odwodnienie to stan, w którym niedostateczna ilość płynów w organizmie zaburza jego prawidłowe funkcjonowanie. Dlatego w górach, przy zwiększonym wysiłku fizycznym, odpowiednie nawodnienie organizmu jest bardzo ważne, i to zarówno latem, jak i zimą, kiedy również dochodzi do zwiększonej utraty wody (to nawet szklanka wody na godzinę!), ponieważ oddychamy zimnym suchym powietrzem.

Odwodnienie może być wynikiem zarówno zwiększonej utraty wody, jak i tym, że za mało pijemy. Dochodzi wtedy nie tylko do utraty wody, ale też ważnych dla organizmu elektrolitów, dlatego istotne jest uzupełnianie ich wraz z płynami.

Pamiętaj, że odwodnienie jest groźne dla życia i nie ignoruj jego objawów!

Początkowe objawy odwodnienie to:

  • zwiększone uczucie pragnienia;
  • rzadkie oddawanie małych ilości ciemnego moczu o intensywnym zapachu – jak mawia Robert Szymczak, himalaista i lekarz: „Jeśli ciemny jest twój mocz, lada chwila stracisz moc”.
  • suchość w ustach;
  • przyspieszone bicie serca;
  • ból głowy;
  • zmęczenie i senność.

Jeśli nie podejmiesz odpowiednich działań, może pojawić się gorączka i skurcze mięśni, a następnie nawet drgawki i utrata przytomności.

Jak prawidłowo się nawadniać?

W codziennych warunkach kobieta potrzebuje około 2 litrów, a mężczyzna 2,5 litra płynów na dobę, podczas wysiłku fizycznego w górach to zapotrzebowanie wzrasta nawet do 4-5 litrów. Uważnie obserwuj dzieci i osoby starsze, ponieważ są szczególnie narażone na odwodnienie. Zwłaszcza osoby starsze rzadziej czują, że chce im się pić, dlatego mogą odwodnić się szybciej.

Pamiętaj więc o tym, by dużo pić – około 0,5-1 litr do śniadania, 1,5-3 litry w trakcie wysiłku, a na koniec 1-1,5 litra do kolacji. O odpowiednim nawodnieniu świadczy częste oddawanie moczu.

Jak pić w trakcie wędrówki, jeśli nie chcemy często się zatrzymywać?

Najlepsze są tzw. camelbaki, czyli worki z rurką, z której możemy upić kilka łyków co 10-15 minut. Nie tracimy wtedy czasu na otwieranie plecaka i wyjmowanie butelki bądź termosu. Camelbaki doskonale sprawdzają się również z zimie, musimy jednak pamiętać o tym, by przy każdym łyku wdmuchnąć do rurki powietrze, inaczej woda w rurce może zamarznąć. Pomaga w tym też częste picie zapewniające ruch wody w rurce oraz wlanie do worka ciepłego płynu.

Co pić?

Ponieważ wraz z potem tracimy też cenne elektrolity, musimy pamiętać o ich uzupełnianiu. W aptekach, sklepach sportowych i górskich dostępne są one w formie tabletek czy proszku, który wrzuca się do wody – powstaje wtedy napój izotoniczny. Można też kupić gotowy napój lub zrobić go samemu: do litra wody dodaj 2 łyżki miodu, pół łyżeczki soli kuchennej i sok z cytryny lub inny sok owocowy do smaku.

Hipertermia 
– jak ją rozpoznać 
i jak pomóc?

Hipertermia 
– jak ją rozpoznać 
i jak pomóc?

Sezon letni w pełni. Słońce, błękitne niebo i wyższe temperatury zachęcają do wyjścia na górskie wycieczki. Wydawać by się mogło, że jeśli dobra pogoda dopisuje, nic nam nie grozi.

Nic bardziej mylnego!

Miejcie na uwadze, że w takich warunkach bardzo łatwo może dojść do 𝗵𝗶𝗽𝗲𝗿𝘁𝗲𝗿𝗺𝗶𝗶, czyli przegrzania organizmu.

Hipertermia przybiera różne formy, w zależności od temperatury ciała i jej wpływu na organizm.

Wyróżniamy 3 stopnie hipertermii:
  • przegrzanie,
  • wyczerpanie cieplne,
  • udar cieplny (stan nagły).

Hipertermia może być spowodowana: wysoką temperaturą otoczenia oraz zwiększoną wilgotnością powietrza, długotrwałym wysiłkiem fizycznym, a także brakiem odpowiedniego nawodnienia organizmu (nie tylko podczas aktywności).

Organizm człowieka zawsze dąży do osiągnięcia stanu równowagi, czyli homeostazy. Gdy wzrasta temperatura krwi, w naszym ciele uruchamiane są mechanizmy ułatwiające jego schłodzenie: serce zaczyna szybciej bić, zwiększa się częstość i głębokość oddechów, rozszerzają się naczynia krwionośne skórne (pojawiają się rumieńce), zaczynamy się bardziej pocić. Gdy temperatura głęboka ciała przekroczy 41℃, dochodzi do nieodwracalnych zmian w strukturze białek (tzw. denaturacja) budujących ludzkie ciało.

Na hipertermię szczególnie narażone są:
  • niemowlęta (noszone w nosidle, będące w wózkach) oraz małe dzieci – ich mechanizmy obronne nie są w pełni rozwinięte;
  • osoby w podeszłym wieku – z powodu występowania chorób współistniejących (choroby układu krążenia, układu oddechowego);
  • osoby podejmujące intensywny wysiłek fizyczny, a niemające odpowiedniego przygotowania i takie, które nie zadbały o nawodnienie organizmu.
Objawy
  • Przegrzanie – zmęczenie, zawroty i bóle głowy, nudności, niekiedy bolesne kurcze mięśni brzucha lub kończyn.
  • Wyczerpanie cieplne – blada chłodna skóra, przyspieszone tętno, nasilenie nudności, wymioty, bóle głowy, zaburzenia świadomości.
  • Udar cieplny – gorąca sucha skóra, zaburzenia świadomości, majaczenie, utrata przytomności.
W przypadku hipertermii należy:
  • powstrzymać się od wysiłku i zaprzestać wykonywanej aktywności fizycznej;
  • chronić się przed dalszym narażeniem na ciepło (np., o ile to możliwie, przenieść się w chłodne miejsce);
  • pić chłodne napoje, koniecznie z elektrolitami (nadmierna ilość samej wody jest niekorzystna).
Zapamiętanie tych zasad ułatwi angielski akronim FIRE:

𝗙 – płyny (nawadnianie chorego) (fluid)

𝗜 – chłodzenie (lód) (ice)

𝗥 – odpoczynek (rest)

𝗘 – rozpoznanie choroby (recognition of emergency)

Jeżeli mimo tych czynności samopoczucie wasze lub osoby, której pomagacie, nie ulegnie poprawie w ciągu 20–30 minut bądź pojawią się drgawki, splątanie czy śpiączka, konieczne jest wezwanie pomocy i transport do szpitala!

W przypadku podejrzenia udaru cieplnego należy:
  • wezwać pomoc;
  • rozpocząć intensywne chłodzenie: pozbyć się zbędnej odzieży, polać ratowaną osobę zimną wodą lub zanurzyć ją w jeziorze albo strumyku.
Jeśli dojdzie do utraty przytomności lub skrajnego wycieńczenia, należy:
  • wezwać pomoc;
  • ułożyć tą osobę w pozycji bocznej ustalonej, kontrolować jej oddech i schładzać;
  • nie podawać płynów!;
  • czekać spokojnie na ratowników.
Jeśli dojdzie do zatrzymania krążenia należy:
  • rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową zgodnie z zasadami przeprowadzania podstawowych zabiegów resuscytacyjnych.

W kolejnym poście napiszemy o zasadach właściwego nawadniania – bo przecież „lepiej zapobiegać niż leczyć”.

Warsztaty podczas Tatrzańskiego Festiwalu Biegowego

W te wakacje nie próżnujemy!

Podczas Tatrzańskiego Festiwalu Biegowego Tatra SkyMarathon przeszkoliliśmy kolejne osoby z podstaw pierwszej pomocy. Tym razem już dziwiliśmy się, gdy podchodziły do nas głównie dzieci. Bardzo się cieszymy, że tak chętnie biorą udział w naszych warsztatach. Z kolei rodzice coraz częściej przekonują się, aby nie tylko przyglądać się z boku szkoleniu, ale też czynnie w nim uczestniczyć!

Byliśmy trochę rozczarowani, że tak mało biegaczy skusiło się, aby zaglądnąć do naszego namiotu i poświęcić chwilkę na naukę tych niezwykle cennych umiejętności. No nic – liczymy na to, że odważycie sie w przyszłym roku!

Dziękujemy organizatorom zawodów za zaproszenie!